برای تهیه گزارش از افتتاح مدرسه ۶ کلاسه روستای بجوکان از توابع چانف بخش آهوران به نیکشهر سفر کرده بودیم. در مسیر بازگشت از نیکشهر، گفتیم که اگر با فرماندار یا یکی از مدیران آموزش و پرورش نیز مصاحبهای کنیم گزارش بهتر میشود. فاصله تصمیم ما تا ملاقات با عالیترین مقام دولت در شهرستان کمتر از ۱۰ دقیقه است. فارغ از تشریفات مرسوم و هماهنگیهای دست و پاگیر، با روی گشاده میزبانمان میشود. شمرده و با حساب سخن میگوید و ادبیاتش مشابه سیاستمردان کارکشته است. صاحب گل صالحی فرماندار نیکشهر، مدیر بلوچ اهل سنت با تحصیلات فوق لیسانس علوم سیاسی و ۱۸ سال سابقه خدمت در پستهای مختلف سیاسی منطقه برایمان از نیکشهر میگوید. فرصتهای منطقه را به خوبی میشناسد و مطمئن است که در جنگ اقتصادی نیز به مشابه جنگ تحمیلی پیروز میدان هستیم، به شرط بهرهمندی درست از ظرفیت مردمی که آنها را ارزشمندترین پتانسیل نظام میداند. پیش و بعد از انقلاب را در منطقه به خوبی قیاس میکند و میگوید مردم به خوبی قدردان زحمات نظام مقدس جمهوری اسلامی در منطقه هستند؛ هرچند راه زیادی تا نقطه مطلوب باقیست.
-جناب آقای فرماندار، با تشکر از فرصتی که علیرغم مشغله زیاد در اختیار ما قرار دادید، لطفا به صورت اجمالی شهرستان نیکشهر را معرفی بفرمائید:
-با تشکر از شما برای ایجاد فرصت معرفی نیکشهر، این شهرستان امروزه ۱۲۸۰۰ کیلومتر وسعت با ۳۹۵ روستا و ۱۱ دهستان و ۴ بخش و ۳ نقطه شهری تشکیل شده است.
نیکشهر در ابتدای تشکیل هم فنوج و هم قصر قند از نیکشهر بودند و خودشان از بخش به شهرستان شدند.
از لحاظ توپوگرافی، منطقه کوهستانی می باشد و پراکندگی جمعیتی زیادی دارد، به طوریکه در هر کیلومتر مربع ۸ نفر زندگی میکنند و این به معنی فاصله زیاد روستاها از هم است.
-از لحاظ تقسیمات کشوری نیکشهر چه زمانی شهرستان شد؟
-باید بگویم نیکشهر مولود انقلاب است. پس از انقلاب اولین شهرستانی که تاسیس شد شهرستان نیکشهر بود.
-لطفا در خصوص نامداران نیکشهر برای مخاطبین ما بگوئید.
– در خصوص نامداران منطقه در این چند سطر نمیتوان حق مطلب را ادا نمود، ولی به عنوان نمونه شهید سبیل اخلاقی کم سنترین جوان دوران دفاع مقدس است که در ۹ بهمن سال ۱۳۶۴ در منطقه عملیاتی هور العظیم زمانی که تنها ۱۱ سال و هشت ماه سن داشت به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
همچنین شهید سلمان برجسته اولین شهید مدافع حرم اهل سنت و از شهدای دهه هفتادی میباشد که ایشان نیز در سوریه و طی درگیری با عوامل تکفیری داعش به شهادت رسید.
در بخش بِنت، میرکمبر را داریم که در عنفوان جوانی با آنکه تازه داماد بود به اتفاق شماری از جوانان این منطقه در برابر زورگویان و غارتگران ایستاد و بخاطر نجات مردم منطقه در محلی به نام سدیج مهمدان به شهادت رسید.
همچنین دادشاه نیز از آزادمردان نیکشهر است که در برابر ظلم و ستم رژیم شاه ایستادگی کرد و جانش را فدا کرد.
-درخصوص منطقه به صورت عام و نیکشهر به صورت خاص، پیش و پس از انقلاب میتوانید مقایسهای انجام دهید؟
این مقایسه در ابعاد گسترده میتواند صورت بگیرد. ولی به صورت اجمالی برخی موارد را میتوان اشاره نمود. به واقع در این چهل سال راههای بسیاری را رفتیم که شاید تصور آن هم روزی محال بود، ولی خوب معتقدیم هنوز هم راههای زیادی هست که باید پیمود و برای رسیدن به جایگاه مطلوب فاصله بسیار است. انصافا باید تقدیر کرد از دولتهای مختلف پس از انقلاب که در قالب جمهوری اسلامی زحمات بسیاری در این منطقه متحمل شدند.
پیش از انقلاب در نقطه شهری نیکشهر یک ژنراتور تنها دو ساعت برق داشت، امروز با اطمینان میتوان گفت که بیش از ۹۹.۹ درصد مردم برق دارند و اگر هم جایی برق ندارد بدانید که یا راه صعبالعبور بوده و یا روستایی بوده که کمتر از ۳-۲ خانوار جمعیت دارند. به عبارتی از ۱۴۱۰۰۰ نفر جمعیت شهرستان، شاید نهایتا ۵۰۰ نفر فاقد برق باشند.
همچنین در همه روستاهای منطقه حتی با ۵-۴ دانشآموز هم پوشش تحصیلی داریم و گستره تحصیلی در این شهرستان کامل است. در حوزه بهداشت امروزه دیگر شاهد مرگ مادر باردار نیستیم و بیماریهای واگیر ریشهکن شدهاند، در حوزه درمان هم کار بسیاری شده و کارهای در دست بسیار مفیدی نیز تعریف و درحال اجراست.
تا همین سال ۱۳۸۰ مرکز بخش هم تلفن دو رقمی داشت که از طریق مخابرات تلفن برقرار میشد، ولی امروزه و با تلاشهای نظام مقدس جمهوری اسلامی بیش از ۹۸ درصد پوشش صدا در شهرستان داریم و در روستاهای بالای ۲۰۰ خانوار ال پایان سال ۹۷، برنامه دسترسی به اینترنت را داریم.
این شهرستان به علت دوری از مرکز در دوران گذشته زیاد مورد توجه حکومت نبود، اما پس از پیروزی انقلاب تلاشهای بسیار خوبی شده است. اگر مردم با نظام همراهی کردهاند، نظام نیز متقابلا به این مردم اعتماد کرده و امروزه بیش از ۹۰% سیستم اداری دست خود این مردم است و خود مردم بلوچ اهل سنت بر خودشان مدیریت میکنند. این رابطه متقابل بین مردم و نظام سبب شده که مردم خودشان حق تعیین سرنوشت را داشته باشند.
اگر امروز محرومیتی را یدک میکشیم به علت عمق محرومیتی است که از گذشته به میراث بردهایم و چالههای فراوانی را پرکردهایم و مابقی را باید تکمیل کنیم.
-نیکشهر چه مزیتهای ویژهای دارد؟
-خوشحالیم که با گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب امروزه نیکشهر یکی از شهرستانهای مورد توجه است. زمانی این شهرستان بنبست بود، اما امروزه با خطوط زیلی و زمینی مهمی که از این منطقه عبور مینماید شاهد تحولات خوبی در منطقه به واسطه عبور جاده ترانزیت از فاصله ۳-۲ کیلومتری این شهرستان، راهآهن از فاصله ۵ کیلومتری این شهرستان عبور میکند، پروژه گازرسانی از ایرانشهر به چابهار و شهرهای جنوبی سیستان و بلوچستان از بخشی از همین شهرستان عبور میکند خواهیم بود. فکر می کنم امروزه شهرستان با توجه به سبقه سیاسی اجتماعی و قدمت خود، با توجه به ظرفیت های فرهنگی جایگاه مناسبی پیدا کرده است.
منطقه پتانسیلهای گردشگری بالایی نظیر آب های گرم و معدنی، قلعه های تاریخی عبدالقادر در نیکشهر و قلعه اسپکه از جاذبههای گردشگری منطقه است.
در حوزه شهرستان در بخش لاشار و آهوران موضوع اکتشاف و بهرهبرداری از معادن منگنز، سنگ آهن و کرومیت را در حوزه استحفاظی شهرستان داریم.
همچنین ترکیب جمعیت نیکشهر به صورت بیش از ۸۰% سکنه روستایی و ۲۰% شهرنشین است، در حالیکه در کشور نسبت به صورت ۷۰درصد شهری، ۳۰ درصد روستایی است که ظرفیت خوبی برای شهرستان است؛ چرا که معتقدیم روستاها منبع تولید و منابع توسعه هستند.
معتقدم سیستان و بلوچستان رنگین کمانی از فرصتهاست، از شمال آن و منطقه سیستان تا جنوب آن که بلوچستان و سواحل مکران است، گنجینه فرصتها و منابع است که میتوان با خلاقیت، تفکر و استفاده بهینه میتوان منطقه را به عنوان دروازه تجارت شرق و طبق فرمایش مقام معظم رهبری که مکران را گنج پنهان توصیف فرمودند، از آن برای نقش آفرینی در اقتصاد ملی و منطقهای نیز بهره برد.
از سه کریدور حمل و نقل جهانی، دو کریدور در ایران است که یکی از مهمترین آنها از چابهار میگذرد که به واسطه همسایگی نیکشهر با چابهار، پتانسیل اقتصادی خوبی برای نیکشهر پدید میآورد.
در بخشی از این استان پستهکاری داریم، در چابهار صید و صیادی داریم، در سرباز مرز و بازارچه های مرزی داریم، در نیکشهر ۱۸ بار چین یونجه داریم که در کشور همتا ندارد. اگر در همین صنعت کشاورزی به سمت روش های جدید آبیاری قطرهای تحت فشار برویم میتوان بهرهوری آب را بالا برد که نیازمند آموزش و صنعتی سازی است.
همچنین با تلاشهایی که در دولت تدبیر و امید صورت گرفته و جذب منابع، سرانه آسفالت مسیرهای روستایی از ۱۸% به ۲۵% افزایش یافته است که البته هنوز با شاخص کشوری فاصله زیادی داریم که باید به همت دولت و مسئولین محترم و تخصیص منابع شاهد کاهش این فاصله باشیم.
با اینهمه معتقدم مردم خونگرم، دوستداشتنی، مهماننواز و فرهیخته نیکشهر بالاترین و مهمترین پتانسیل منطقه هستند.
-شهرستان نیکشهر با چه چالشهایی دست به گریبان است؟
– خشکسالی زنگ خطر منطقه است و از ۳۴۸ قنات شاید ۹۰-۸۰ قنات کامل خشک شدهاند و مابقی نیز با کاهش آب دهی تا ۸۰ درصد روبرو هستند. بسیاری از چاههای منطقه خشک شده و متاسفانه روزبه روز به تعداد روستاهای دارای بحران آب شرب افزوده میشود، به گونهای که از ۳۹۵ روستا بیش از ۱۲۰ روستا به صورت سقایی وتانکری آبرسانی میشود که نیازمند توجه به احیای قنوات و تخصیص اعتبارات ویژه است.
متاسفانه در ۱۷-۱۶ سال اخیر خشکسالی شدید آسیبهای زیادی به موضوعات دامداری و کشاورزی که دو فعالیت عمده مردم منطقه است زده است، بعلاوه مشکلات اقتصادی که ناشی از تحریمهای ظالمانه نظام سلطه علیه اقتصاد کشور است نیز فشارهایی بر مردم وارد میکند که نیازمند توجه بیشتر به اقشار آسیبپذیر منطقه است.
-در خصوص امنیت منطقه و شهرستان نیز توضیح بفرمائید.
-معتقدیم رمز موفقیت انقلاب حضور مردم بوده است و رمز تداوم آن نیز حضور و ادامه حمایت مردم است و نظام به خوبی از این مردم تا کنون حمایت نموده و امیدواریم حمایتها از مردم آسیبپذیری که به واقع درامدشان از خشکسالی و تحریمها آسیب دیده با قوت ادامه یابد.
امروزه سیستان و بلوچستان در اوج امنیت است و بحمدالله هر فعالیتی که کروهکها میکنند محدود به پشت مرز است و شاید از ۱۰۰ مورد آن یک مرود موفق شوند به این طرف مرز بیایند و آنهم یک عملیات کور توسط عوامل فریبخورده انجام میدهند که تاثیری در امنیت ندارد و شاخصها و مولفههای امنیت گویای اوضاع خوب و مناسب منطقه هستند.
مردم سیستان و بلوچستان همراه نظام هستند، شما دیدید در جریان اعتراضات دی ماه سال گذشته حتی یک نفر از مردم این استان علیرغم تلاشها و دعوتهای مکرر گروهکها و معاندین، به خیابانها نیامدند و وفاداریشان به نظامی که خود برای برپایی آن تلاش کردهاند را بازهم به اثبات رساندند.
-در پایان چنانچه صحبت و یا مطلب ناگفتهای است، بیان نمائید.
– با تشکر از فرصتی که محیا شد، مردم منطقه از اصحاب رسانه انتظار دارند که ظرفیتهای استان را به سایرین و مردم کشور و جهان به درستی منعکس نمایند تا دشمن بداند هرگز نمیتواند با فشارهای اقتصادی و ایجاد تنگنا در معیشت مردم، بین نظام و مردم فاصله ایجاد کند.
همچنین امروزه سیستان و بلوچستان و نیکشهر روی خط توسعه و پیشرفت است و برای تسریع این پیشرفت نیازمند تزریق اعتبار، توجه ویژه و نگاه است که بحمدالله امروز نگاه ویژه مقام معظم رهبری و رئیس محترم جمهور به این استان را شاهدیم و هفتگی شاهد حضور چندین مقام عالی از وزرای دولت و مدیران ارشد نظام در منطقه هستیم که بیانگر توجه ویژه نظام مقدس جمهوری اسلامی به منطقه است.
امروز که از مدرسه روستای بجوکان که به همت پتروشیمی مکران به عنوان فعالیت مسئولیت اجتماعی ساخته شده بازدید کردید، شاهد شور و شادی دانشآموزان و مردم منطقه بودید؛ یکی از مهمترین زیرساختهای لازم برای منطقه موضوع آموزش است و خدا را شکر به درستی مورد توجه خیرین و مسئولین کشوری قرار گرفته است که به کمک دولت آمدهاند. ولی هنوز در بحث فضای آموزشی استاندارد مشکلاتی داریم که همینجا از همه خیرین برای حضور و کمک به ساخت و تجهیز مدارس دعوت می کنیم.
در حوزه کشاورزی و صنعتی سازی و استفاده از دانش روز در این موضوع نیازمند توجه دولت و خیرین هستیم.
بهرحال باید پذیرفت با وجود چابهار در همسایگی نیکشهر، این منطقه برای سرمایهگذار خصوصی خیلی جذاب نیست، ولی قانونگذار محترم میتواند با ایجاد مشوقها و معافیتهایی برای بخش خصوصی ونیز تکلیف نمودن برای شرکتهای بزرگ و مادرتخصصی دولتی آنها را به منطقه بیاورد تا شاهد رونق اقتصادی و اشتغال بیشتر در منطقه باشیم.
در حال حاضر کارگاه خدماتی و تولیدی در منطقه نداریم و عمده فعالیت اقتصادی مردم دامداری، کشاورزی و برخی مشاغل خدماتی میباشد که آنهم تحتالشعاع خشکسالی و آثار تحریمها قرار گرفته است.
